Thường nói sai là người có tính cách không bình thường

Người có tính cách hướng nội và người có tính cách hướng ngoại nếu tính cách quá mạnh thì thường rơi vào trạng thái cực đoan, đây là biểu hiện không bình thường. Ví dụ, người có tính cách hướng ngoại không chú ý tới các tình huống cụ thể như: thời gian, địa điểm, trường hợp, thái độ và tâm tư của người nghe, không tự không chế được mình, nói nhiều và liền một mạch. Người có tính cách hướng nội nếu bị áp chế bởi môi trường thì thấy bất an, do đó nói không dứt khoát, kéo dài từ ngữ hoặc không rõ ràng đối với những việc mà mình nói, sự nắm bắt không lớn, nói thường ấp úng không rõ ràng, đem tới cho người nghe cảm giác rất khó chịu.

Nếu phát hiện một người trong trạng thái này, chúng ta có lý do để hoài nghi rằng người này rất có thể là người bị bệnh thần kinh .

Bệnh thần kinh có thể phân thành ba loại chủ yếu là bệnh thần kinh trầm uất, bệnh động kinh, bệnh thần kinh phân liệt. Chuyên gia bệnh thần kinh nổi tiếng người Đức Kaisimu có nghiên cứu về thể trạng con người với ba loại bệnh thần kinh, ông phân thể trạng con người thành ba loại chính: loại béo mỡ, loại cơ thịt, loại gầy. Ông cho rằng nếu một người chưa xuất hiện trạng thái bệnh thần kinh cực đoan cho dù vẫn chưa trở thành người bị loại bệnh thần kinh nào thì trên người vẫn mang những thứ mà người ta gọi rằng khí chất của “tính cách bệnh thần kinh”, hơn nữa những khí chất này đều tương ứng với thể trạng của con người.

Người béo phần lớn mang khí chất bệnh trầm uất, ví dụ tâm tư hưng phấn cực độ hoặc hết sức buồn rầu, hơn nữa còn xuất hiện nhiều lần một cách tuần hoàn những tính cách này. Người có khí chất trầm uất, khi ở trong trạng thái tinh thần “hưng phấn”, khoan hồng độ lượng, vui vẻ giúp người khác, một khi hưng phấn lên sẽ thao thao bất tuyệt nói không thôi; khi ở trong trạng thái tinh thần “ưu phiền” thì trầm mặc ít nói, bực tức, bi quan chán đời.

Người cơ thịt có khí chất động kinh, ví dụ tính cách cương nghị, giàu tính thực tiễn, gặp chuyện buồn thường trầm mặc muốn yên tĩnh, nguyên tắc tỉ mỉ. Người khí chất động kinh quan sát sự vật rất tỉ mỉ, đặc biệt chú trọng những việc nhỏ không gây sự chú ý của người khác. Những người này dễ phát sinh quan điểm, hành vi khó hiểu của mình.

Người gầy mang khí chất phân liệt, ví dụ do dự không quyết đoán, bất an, cẩn trọng. Người có khí chất phân liệt không muốn thẳng thắn bộc lộ ý tứ của mình, đặc biệt chú trọng hình thức biểu đạt, thích các loại kịch, nghệ thuật để biểu đạt tư tưởng và ý đồ của mình. Nhưng những lời lẽ dùng trong trường hợp xã giao lại thường không nói giỏi. Ngoài ra họ còn rất thích giảng đạo lý.

Người có khí chất kể trên một khi chuyển sang trạng thái bệnh, trở thành người bệnh thần kinh, mà khi họ nói chuyện sẽ biểu hiện ra một số đặc trưng dưới đây:

Nếu quan sát người có tính nóng nảy, lập tức sẽ phát hiện ra người này khi nói chuyện không gián đoạn tốc độ nói, trong câu nói không dùng những từ của các bộ phận chức năng biểu thị sự phụ thuộc như “trong, dùng, bị, dựa, bởi vì”, những lời nói rất đơn giản, ngắn gọn, hơn nữa trong khi nói chuyện còn mắc lỗi. Những người này khi nói chuyện dường như không chú ý tới phản ứng của đối phương đối với ngôn ngữ của mình, mà họ nói mãi không thôi.

Người mắc chứng trầm uất thường cho rằng nói chuyện là một việc hết sức đau đầu. Nghe những người này nói chuyện cảm thấy khó chịu và mất thòi gian. Tốc độ ngôn ngữ của những người này rất chậm, giọng nói rất thấp, chủ đề cố định mà đơn điệu, thiếu sự biến hóa. Những người này có khuynh hướng chủ nghĩa hoàn mỹ, thường để ý cách nói chuyện của mình, nhưng nhiều khi họ lại nói rất sống sượng, tối nghĩa, không lưu loát.

Tương phản với điều này là người bị chứng phân liệt. Những người này có thái độ khinh miệt tự nhiên đối với người nghe, tạo bừa ra từ ngữ, hỗn loạn, vụn vặt, nội dung mà họ nói thiếu đi sự ngăn nắp, trật tự và căn cứ thực tế, do vậy mà hơn một nửa bị người khác lý giải. Những người này khi nói chuyện cho dù là nội dung hay hình thức đều thiếu đầu thiếu đuôi. Đặc trưng của những người chứng phân liệt khi nói chuyện là mang tính trừu tượng tương đối cao, có những việc rất cụ thể nhưng từ miệng họ nói ra lại rất trừu tượng.