Quyển 4 chương 3: Bàn về cát hung của Ngũ hành thời địa - P1

NGŨ HÀNH THỜI ĐỊA

 "Ngũ hành thời địa" là chỉ các mệnh Kim, Mộc, Thuỷ, Hỏa, Thổ nên sinh vào mùa nào trong bốn mùa và phương nào của chín châu. Tức là thuyết về đắc thời, đắc địa.

Hai khí mà họ vương nói tới chính là Âm Dương. Còn Ngũ hành là Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả,Thổ. Thời lệnh chính là chỉ bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Khu vực là chỉ chín châu Ký, Thanh, Duyện, Từ, Dương, Kinh, Lương, Ung, Dự. Trời có Âm Dương, vận hành trong bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Đất có Ngũ hành, đều phân bố trong chín châu Ký, Thanh, Duyện, Từ, Dương, Kinh, Lương, Ung, Dự. Đây chính là thuyết của Chu Hy cho rằng chất của Ngũ hành phân bố trong đất, khí vận hành trên trời, nên trời có bốn mùa xuân, hạ, thu, đông; đất có Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả,Thổ, đều là kết quả của việc thời lệnh và khu vực tác động qua lại với nhau. Phương pháp thông qua Bát tự để luận mệnh ngày nay chỉ bàn về Âm Dương Ngũ hành mà không biết rằng phải đồng thời bàn về phương hướng của khu vực và ngày đêm, sáng tối. Cho nên, khi xuất hiện trường hợp người có năm, tháng, ngày, trụ giờ giống nhau nhưng quý tiện thọ yểu khác nhau, mà nói rằng Ngũ hành là không có căn cứ, mà bảo con người không tin vào mệnh cũng là không đúng. Con người sinh ra trong trời đất, không thể nào thoát khỏi sự chi phối của Ngũ hành. Chín châu phân chia các khu vực, khí hậu và cảnh vật không giống nhau, sáng tối nóng lạnh, đương nhiên khó có thể khái quát được trong vài lời. Con người bẩm sinh hấp thụ linh khí của trời đất và thời điểm chào đời được các khí khác nhau; nên quý tiện thọ yểu đương nhiên khó có thể chỉ đơn giản hạn định trong Bát tự. Hơn nữa, Giáp, Ất, Dần, Mão thuộc Mộc, sinh tại Duyện Châu, Thanh Châu là đắc địa; sinh vào mùa xuân là đắc thời. Bính, Đinh, Tỵ, Ngọ thuộc Hoả, sinh tại Từ Châu, Dương Châu là đắc địa; sinh vào mùa xuân là đắc thời. Mậu, Kỷ, Thìn, Tuất, Sửu, Mùi thuộc Thổ, sinh tại Dự Châu là đắc địa; sinh vào bốn tháng quý là đắc thời. Canh, Tân, Thân, Dậu thuộc Kim, sinh tại Kinh Châu, Lương Châu là đắc địa; sinh vào mùa thu, mùa đông là đắc thời. Nhâm, Quý, Hợi, Tý thuộcThuỷ, sinh tại Ký Châu, Ung Châu là đắc địa; sinh vào mùa đông là đắc thời. Huống hồ, giữa ban ngày và ban đêm, có khi nóng, có khi lạnh; Trong tạo hoá Âm Dương có hợp và cũng có kỵ, sinh khắc chế hoá, lên xuống nặng nhẹ. Điều cốt yếu là sự linh hoạt trong cách nhận thức về chúng, không thể máy móc, vơ đũa cả nắm.